การทำนาด้วยวิธีการหว่าน การทำนาหว่านจากประสบการณ์ของชาวนาที่ทำนาคนหนึ่งในเขตชลประทานของเขื่อนเจ้าพระยา อำเภอ สรรคบุรี จังหวัด ชัยนาท ภาพการทำนาหว่าน และขั้นตอนการทำนารวบรวมจากการทำนาใน ปี ๒๕๕๑ ซึ่งขั้นตอนการทำนาหว่านได้เปลี่ยนแปลงจากการทำนาหว่านแบบดั้งเดิมมากเนื่องมาจากความเจริญของเทคโนโลยี่และวัตถุประสงค์ในการทำนาของชาวนาได้เปลี่ยนไปจากการทำนาเพื่อเก็บไว้เป็นอาหารแต่อย่างเดียวมาเป็นการทำนาเพื่อขายข้าวให้ได้ราคาคุ้มกับการลงทุนทำนาแต่ละคราว ซึ่งการทำนาแต่ละคราวจะใช้เวลาประมาณ ๑๒๐ วัน และการทำนาหว่านในเขตชลประทานที่มีน้ำทำนาตลอดปีชาวนาจะทำนาประมาณ ๓ หนต่อ ๑ ปี ดังนั้นทุ่งนาที่ทำนาแบบนาหว่านตมแทบจะไม่ว่างจากการทำนามากสิบวันเลยในตลอดปี ภาพการทำนาหว่าน และขั้นตอนการทำนาที่รวบรวมจากการทำนาปี ๒๕๕๑ ซึ่งขั้นตอนการทำนาหว่านได้เปลี่ยนแปลงจากการทำนาหว่านแบบดั้งเดิมมากเนื่องจากความเจริญของเทคโนโลยี่และวัตถุประสงค์ในการทำนาของชาวนาได้เปลี่ยนไปจากการทำนาเพื่อเก็บไว้เป็นอาหารแต่เพียงอย่างเดียวมาเป็นการทำนาเพื่อขายข้าวให้ได้คุ้มกับการลงทุนทำนาแต่ละคราว ชึ่งการทำนาแต่ละคราวจะใช้เวลาประมาณ ๑๒๐ วัน และการทำนาหว่านในเขตชลประทานที่มีน้ำทำนาตลอดปีชาวนาจะทำนาประมาณ ๓ หนต่อ ๑ ปี ดังนั้นทุ่งนาแบบนาหว่านตมแทบจะไม่ว่างจากการทำนามากมากกว่าสิบวันเลยในแต่ล่ะปี และการทำนาหว่านในเขตชลประทานที่มีน้ำทำนาตลอดปีชาวนาจะทำนาประมาณ ๓ หนต่อ ๑ ปี ดังนั้นทุ่งนาที่ทำนาแบบนาหว่านตมแทบจะไม่ว่างจากการทำนามากสิบวันเลยในตลอดปี
FaceBook ชาวนา-ทำนาทุ่งนาที่บ้านนาสวนตาล ห้วยกรด สรรคบุรี ชัยนาท
ชาวนาทำนาเพื่อขายข้าวเปลือกทำให้การทำนามีลักษณะคล้ายการทำธุรกิจต้องหนีไมพ้นที่จะมีต้นทุนในการทำนา ที่เกิดจากวัตถุดิบที่สำคัญได้แก่ ๋ย ยา น้ำทำนา ค่าจ้างแรงงาน ดังน้ันการทำนา็มีการขาดทุนได้เมื่อราคาข้าวเปลือก มีราคาที่ขายต่อตันต่ำกว่าราคาต้นทุนการผลิต และแรงงานที่ลง
ที่ลงไปในการทำนาแต่ล่ะคราว ชาวนามีความเสี่ยงในสภาพการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติที่ทำให้ชาวนาขาดทุนเป็นประจำเช่นการเกิดน้ำท่วหรือขาดน้ำถ้าชาวนาไม่สามารถควบคุมน้ำในแปลงนาได้จะทำให้ชาวนาเสี่ยงต่อการขาดทุนดังนั้นงานหลักของชาวนาที่ต้องทำในการทำนาคือการควบคุมปรัมาณน้ำในแปลงนา
ให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสมในแต่ล่ะช่วงเวลาการเจริญเติบโตของต้นข้าว การทำนาหว่านมีความสะดวกและรวดเร็วมากด้วยการนำเทคโนโลยี่การเกษตรมาใช้ในการทำนา เช่น รถตีดิน รถเกี่ยวข้าว รถไถเดินตาม เครื่องพ่นยา เครื่องสูบน้ำ ทำให้ชาวนาได้เปลี่ยนแปลงขั้นตอนการทำนาไปตามการเลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี่ เช่น ชาวนาจะต้องเตรียมแปลงนา ด้วยการ ไถดะไถแปร แล้วคลาดนา แต่การเตรียมแปลงนาแล้ว คลาดนาหว่านในปี พ.ศ. ๒๕๕๑ ชาวนาเพียงแต่ใช้ทรศัพท์มือถือของชาวนาโทรไปหา ชาวนาด้านกันที่มีรถตีดินมารับจ้างตีดินให้ แล้ววันรุ่งขึ้นก็โทรไปหาชาวนาที่มีรถย้ำนารับจ้าง เท่านี้แปลงนาก็พร้อมที่จะหว่านได้
Google Map บ้านนาสวนตาลทุ่งนาเวลาเช้าข้าวเขียวแสงแดดอุ่นในเดิอนธันวาคม
รถเกี่ยวข้าวแทนแรงคน
รถตีดิน สามารถตีฟางทำให้ไม่ต้องเผาฟาง
ขั้นตอนการทำนาหว่านตมที่ได้รวบรวมไว้ต่อไปนี้เป็นการรวบรวมจากชาวนาที่ทำนาหว่านตมที่ทำนาเพื่อขายข้าวเปลือก โดยขั้นตอนได้จัดโดยอาจข้ามรายละเอียดบางอย่างที่ชาวนาต้องใช้แรงงานตัวเองในการทำเช่น การทำคันนา การซ่อมข้าว การดูกำจัดหอยเซอรลี่ การกำจัดหนูในแปลงนาและอื่นๆในการดูแลแปลงนาในแต่ละวันจนกว่าข้าวจะถึงเวลาเก็บเกี่ยว ขั้นตอนการทำนาตั้งแต่เตรียมดินจนถึงการเก็บเกี่ยวมีดังต่อไปนี้
- การเตรียมแปลงนาก่อนปล่อยน้ำเข้านา ได้แก่การเก็บฟางมีอยู่ในแปลงนาหลังการเกี่ยวข้าวด้วยวิธีการขนออกไปรวบรวมไว้เพื่อเป็นอาหารวัวหรือกาเผาฟางในแปลงนา
- การตีดินเป็นการใช้ลูกกลิ้งเหล็กที่ติดอยู่ด้านหลังของรถแทรคเตอร์ล้อยางที่เรียกกันทั่วไปว่ารถตีดินหรือรถแทคเตอร์ตีนตะขาบหรือชาวนาเรียกรถตีดินชนิดนี่ว่ารถแทค
- การย้ำนาเป็นการรวมขั้นตอนการคราดนาและมอบนาซึ่งขั้นตอนนี้จะใช้รถไถเดินตามลากเครื่องมือคราดและมอบนาที่ชาวบ้านเรียกทั่วไปว่าอีเหิน
- การชักล่องเป็นการทำล่องสำหรับละบายน้ำออกจากแปลงนาโดยใช้อุปกรณ์ชักล่องผูกติดกลับอีเหิน
- นำข้าวปลูกไปหว่านให้ทั่วในแปลงนาที่เตรียมแล้วในอัตราข้าวปลูกถังครึ่งในนาหนึ่งไร่ และอัตราค่าจ้างหว่านไร่ละสี่สิบบาท
- ฉีด(พ่น)ยาคุมหญ้าหลังจากหว่านข้าวประมาณแปดวันและต้นข้าวจะสูงประมาณหนึ่งนิ้ว ยาคุมหญ้าขวดละ ๓๕๐ บาท ยาหนึ่งขวดฉีดได้ ๔ ไร่ ค่าจ้างแดไร่ละ ๕๐ บาท
- ดูแลการเจริญเติบโตต้นข้าวด้วยการใส่ปุ๋ย กำจัดสัตว์ตรูต้นข้าว และควบคุมปริมาณน้ำในแปลงนา
- การเก็บเกี่ยวข้าวในยุคเทคโนโลยีชาวนาจ้างรถเกี่ยวข้าวมาทำเก็บเกี่ยวพร้อมเข็นไปขาย แต่ชาวนาชอบการจำนำขาวกับรัฐบาลในปี พ.ศ. ๒๕๕๑ มากกว่าเพราะได้ราคาที่ชาวนาไม่ขาดทุนในการทำนาและยังพอเหลือเงินไว้ทำทุนในการลงทุนทำนาคราวต่อไป
การทำสวนร่วมกับการทำน เป็นการนำแนวความคิดทำไร่นาสวนผสมมาปฏิบัติโดยการจัดพื้นที่เดิมที่ใช้ทำนาอย่างเดียวมาจัดให้มีบริเวณที่อาศัย ปลูกผลไม้ เลี้ยงไก่ เลี้ยงปลา และทำนาปลูกข้าว